Sağlık

Prebiyotikler ve probiyotikler Nedir?

Prebiyotikter ve probiyotikler nedir, sağlığımız açısından önemleri nelerdir? hangi besinlerde bulunur? yeteri kadar alındığı zaman vücut üzerinde olumlu etkileri nelerdir? hangi hastalık ve rahatsızlıklara iyi gelir?

Prebiyotikler dışarıdan alınan, bağırsak bakterilerinin besin olarak kullandığı sindirilemeyen karbonhidratlardır. Prebiyotikler, bağır­sak pH’sını düşürür, seçici olarak yararlı bakterilerin (özellikle Bifido­ bakterilerin) sayısını artırır, zararlı bakterilerin yerleşmesini önler, bağışıklık sistemini güçlendirir, insülin duyarlılığınıartırır ve dislipidemi­ yi düzeltir. Her öğün sebze tüketen insanların, besin içeriğindeki lif ve polifenoller nedeniyle bağırsaklarında bacteroidetes cinsi bakte­ rilerin sayısı ve KZYA üretimi artar.

Probiyotikler ilaç veya gıdalarla dışarıdan alınabilen, insan sağlığı için yararlı canlı bakterilerdir. Probiyotikler, bağırsak epitel bütünlüğünün korunmasına yardım eder, artmış bağırsak geçirgenliğini azaltır, enflamasyonu baskılar, patojen bakterilerin bağırsak duvarı­na yapışmasına engel olur.

Probiyotik takviyesi anksiyete bulgularını azaltır. Bu etki, bağır­sak hastalığı/enflamasyonu olan kişilerde daha belirgindir.

Sık viral enfeksiyonu geçirmeye eğilimli hastaların enfeksiyonla­ra yakalanma olasılığını düşürürler. Romatoid artrit ve sistemik lupus eritamatozus gibi romatolojik hastalıklarda bulguların tedaviye yanıtını artırırlar.

KZYA dışında bakteriler triptofan metabolizması ürünleri yoluyla da bağışıklık sistemini etkileyebilir; enflamasyonu sakinleştirirler. Triptofan metabolizmasıyla ortaya çıkan indol metabolitferi hem an­ tienflamatuar etki hem de insülin direncini azaltarak fibromiyalji has­ talarına iyi gelirler,.

NÇG/BH olan hastalarda bağırsaktaki bakteri dengesinin bozul­ duğu, özellikle bifidobakterium cinsi bakteri sayısında azalma olduğu saptanmıştır. Bifidobakteriler; tiamin (81 vitamini), riboflavin (82 vita­ mini), niasin (83 vitamini), pantotenik asit (85 vitamini), piridoksin (86 vitamini), folik asit ve K vitamini üretim.ine katkıda bulunurl.ar.

Probiyotikler, artmış bağırsak geçirgenliği, depresyon, artmış du­ yarlılık, metabolik sendrom, alerji bulguları, kemik erimesi, beyin sisi, dikkat dağınıklığı ve yaşla beraber görülen bilişsel kayıplara iyi gelirler. Nörojenik deri enflamasyonunu hafifleterek akne, sedef hastalığı, atopik dermatit gibi cilt hastalıklarının bulgularını azaltabilirler.

Omega-3 alımı yüksek olanların bağırsaklarda bozulmuş Bacte­ roides: Firmicutes oranlarının normale döndüğü ve Akkermansia mu­ ciniphila düzeylerinin arttığı gösterilmiştir.

Fermente gıdaları tüketmekte zorluk çeken hastaların (FODMAP, laktoz, histamin entoleransı), sebze tüketimiaz olan hastaların ve doğada zaman geçirmeyenlerin takviye almaları uygun olabilir.

Sinbiyotikler içinde probiyotik ve prebiyotik bir arada bulunur.

Fermente süt ürünleri dışında probiyotik içeriği en yüksek gıdalar şunlardır: Su kefiri, ev yapımıfermente turşu ve sirke, sauerkraut (fer­ mente lahana turşusu), kombu çayı, miso (fermente soya), kvass (fermente pancar) ve kimchi (fermente lahana, turp vb. sebzeler).

Prebiyotik içeriği en yüksek gıdalar ise şunlardır: Soğan, pırasa, sarımsak, kuşkonmaz, kereviz ve kereviz sapı. Anne sütü prebiyotik içeriği en yüksek gıdalardan biridir.

Probiyotikler takviye olarak alındıklarında ağır sistemik hastalığı ve ağır bağırsak enflamasyonu olanlarda, bağışıklık sistemi yetmezliği, kalp kapak veya diğer yapısal bozukluğu bulunan hastalarda sistemik ve kalp içi (endokardit) enfeksiyona veya apse oluşumuna neden olabilir. Bu hastaların takviye almadan önce hekimiyle görüş­ mesi gerekir. SIBO’su olan IBS hastalarının da hekimlerine danışa­ rak probiyotik/prebiyotik takviye almasında yarar vardır; özellikle lactobacillus ailesi, bulguları şiddetlendirebilir.

Fermente probiyotik içeren gıdalar histamin entoleransına iyi gelmez, bulguları artırır.

Artmış bağırsak geçirgenliği olan kimselerde yoğun probiyotik tüketmek O-laktik asidemiye neden olabilir. Beyin sisi, kronik yor­ gunluk ve baş ağrısı görülebilir.

5/5 - (Toplam 1 oy)

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu