Nikel Alerjisi Nedir?

Nikel alerjisi Nedir? sağlık açısından önemi nedir, nerelerde ve hangi besinlerde daha çok bulunur,

Nikel, su, hava ve toprakta doğal olarak bulunan bir metaldir, volkan lavları ve meteoritler de önemli kaynaklarındandır. Yapı endüstrisi, paslanmaz çelik yapımı, pil yapımı, kimya ve besin endüstrilerinde katalizör olarak kullanılır.

Solunum yoluyla alınan nikel akciğerleri ve bağışıklık sistemini etkileyebilir, nikel kaplı ürünlere dokunanlarda kontakt dermatit yapabilir. Ayrıca içilen sular veya tüketilen besinlerle vücuda girebilir.

Nikel vücuda girdikten sonra glutatyon eksikliğine neden olur, mitokondrilerin sağlığını bozar, mitokondriyal hasara ve oksidatif strese yol açar. Oksidatif stres de enflamasyonu artırır.

Stres, hareketsizlik veya sağlıksız beslenmeye bağlı oksidatif stres düzeyleri yüksek olanlarda, daha düşük nikel düzeyleri daha fazla bulguya ve etkiye neden olur. Atopik kişiler, otoimmün hastalığı olanlar ve menopoz sonrası kilolu kadınlarda bulgular daha sık ve daha şiddetli ortaya çıkar.

Nikel alerjisi en sık görülen metal alerjisidir, gecikmiş tipte duyar­lılık nedeniyle görülür, bulgular temas veya tüketim sonrası 48-72 saatte ortaya çıkar. Kadınlarda erkeklerden daha sık görülür. Kadın­ ların yaklaşık yüzde 15-20’si, erkeklerin yaklaşık yüzde 5’inde nikel alerjisi görülür.

En önemli nikel kaynakları altın olmayan takılardır.

Kronik egzama, döküntüler, kaşıntı, deride kuruluk, terleme sonrası egzama, el ve parmaklarda içi su dolu kabarcıklar, (pomfo­ liks) dirsek içi ve diz kıvrımlarında egzama, dudaklarda soyulma, ağız kenarı çatlakları, dişeti sorunları, kronik ürtiker, yanan ağız sendromu, makatta kaşıntı, anogenital egzama görülebilir.

Sistemik olarak ise mide bağırsak yakınmaları (karın ağrısı, ishal, kusma, şişkinlik, geğirme, gaz, bulantı, midede yanma, kabızlık) baş ağrısı, kalp-damar hastalıkları, astım, rinit, burun akıntısı, hapşırma, koku kaybı, hiperaktif mesane, vulvovajinit, kronik yorgunluk sendromu, eklem ağrısı, kas ağrısı, fıbromiyalji benzeri yakınmalar görülebilir.

Nikel alerjisi olan hastaların pek çoğunda diğer besinlere ve kokulara (parfümlere) karşı duyarlılık da sık saptanır.

Sistemik alerjik nikel yanıtı orta yaş ve üzeri, özellikle menopoz sonrasında ve kilolu hastalarda daha çok görülür.

Çölyak hastalarının genetik yapıları nedeniyle, nikel alerjisi görül­me olasılıkları daha yüksektir. Artmış bağırsak geçirgenliği olan hastalarda kana karışan bakteri duvarı lipopolisakkaritlere var olan alerji yanıtı artırırlar. Çölyak hastalarının glutensiz diyetle bulgularının gerilemesinde, tam buğdayın nikel düzeylerinin yüksek olmasının katkısı olduğu düşünülmektedir. Glutensiz besJenmeye rağmen mide bağırsak bulguları/yakınmaları devam eden hastaların düşük ni­ kelli beslenmeye geçmeleri önerilmektedir. Düşük nikelli beslenme­ ye geçen hastaların cilt bulguları, baş ağrıları, kas ağrıları, el ve ayaklarındaki uyuşma, eklem ağrısı, yorgunluk, beyin sisi ve ağız aftları düzelme göstermiştir.

Ortodontik ürünler, alaşımlar ve diş dolgularında kullanılan nikel; tükürük, yiyecek-içecek, ağız gargaralarıyla serbest hale gelip emi­ lir. Saf titanyum olmayan tüm protezler nikel içerebilir.

Alerji yanıtı bağışıklık sistemi hücreterinde saklandığı için, nikel alerjisi bir kere oluştuğunda, ömür boyu kalıcı olur. Nikel içeren ürün kullanımı/besin tüketiminden 48-72 saat sonra bulgular yeniden ortaya çıkar. Nikel alerjisi 48 saatlik patch (yama) testi veya lenfosit transformasyon (LTT) testiyle (tip iV alerji testi) konulur.

Tahlillerde sıklıkla folik asit ve demir eksikliği saptanır. Demir eksikliği olan hastalarda nikel emilimi daha yüksektir. Zaman içinde aşınmış tüm demir/çelik/metal tesisattan, suya ni­kel sızması olur; tesisat düşük kaliteli malzemeden yapıldıysa bu durum daha belirgindir. Ozellikle sabah ilk akan suyun içinde nikel oranları daha yüksektir.

Nikel neredeyse her yerde ve pek çok besinin içinde bulunduğu için bir eliminasyon yapmak mümkün değildir; ancak özellikle atak/ kötüleşme zamanları nikel içeriği çok yüksek besinleri tüketmemek önemlidir.

Nikel düzeyi çok yüksek besinler

• Konserve besinler
• Gluten-free hazır paketli besinler
• Fındık*,badem*, kaju* ,ceviz*
• Kakao*,çikolata *, sıcak çikolata*
• Buğday*, yulaf*,darı*,kepekli pirinç,mısır*,çavdar
• Somon*,kutuda ton balığı*, ringa balığı*, uskumru*, istavr it *, ka­ rides*,midye*,istiridye*, yengeç
• Fasulye/kuru fasulye,bezelye*,mercimek*,yer fıstığı*,soya fasul- yesi*,nohut*,tofu*,soya  sütü*,  yulaf  sütü*
• Ay çekirdeği,domates*, domates salçası*, ıspana k*
• Hurma*, kuru erik*
• Meyan kökü*
• Kabartma tozu
• Siyah çay*, yeşil çay* (özellikle sallama çay)
• Margarin

Nikel düzeyi orta düzeyde yüksek besinler

• incir, ananas*, erik,frambuaz*
• Karabuğday (greçka)
• Susam,beziryağıtohumu
• Lahana,  pırasa,marul,kuşkonmaz,brokoli,havuç,soğan,sarımsak, Brüksel  lahanası,karnabahar
• Mantarlar*
• Hazır granül kahve*
• Jelatin
• Alkollü içecekler (bira*, kırmız şarap*)

*işaretli besinleri fazla tüketmek aynızamanda hista min entoleransına iyi gelmez. Bitkilerin yapraklarında daha çok nikel vardır. Genç  yapraklara göre daha yaşlı yapraklarda daha çok nikel vardır.

Gübre  kullanımının  çok olduğu  mısır ve buğdayda, gübresiz benzerlerine göre daha fazla nikel bulunur.

C vitamini ve demir düzeyi yüksek besinler tüketmek nikel emilimini azaltır. Yemeklerle beraber yenen maydanoz ve taze kişniş nikeli bağlayarak emilimini azaltır.

Nikel alerjisi bulgularını azaltmak için ne yapılabilir?

• Konserve yiyecek ve kutu içecek tüketmeyin.
• Sigara içmeyin.       ,
• İşlenmiş/pa ketlenmiş ürün tüketmeyin.
• Hazır granülkahve tüketmeyin.
• NÇG/BH ve çölyak hastal ığında buğday ve tahıl (yulaf,çavdar,mısır, kepekli pirinç) tüketmeyin.
• NÇG/BH ve çölyak hastalığında gluten-free hazır/paketlenmiş ürün- leri  tüketmeyin.
• Histamin entoleransıvarsa dokunan yiyecekleri tüketmeyin.
• Küçük ve taze balık·tüketin.
• Sabahlarıaç karnına musluktan su içmeyin.
• Yemek yaparken musluk suyu kullanmayın.
• Sabahları musluktan akan ilk su ile dişlerinizi fırçalamayın.
• Ellerinizi sadece saf zeytinyağlı sabunla yıkayın.
• Deterjanlarla temas etmemeye çalışın.
• Takılarınız mümkün olduğunca altın olsun veya takı takmayın.
• Piercing yaptırmayın,va rsa çıkarttırın,saat takmayın.
• Balensiz sutyen takın.
• Çelik tencere kullanmayın.