Çalışma ve para kazanma yeteneğinin tamamen veya kısmen kaybolması durumunda, bu durumdaki kişilerin kayıplarını önlemek amacıyla oluşturulan teminata malulen emeklilik denir.
Kalıcı bir şekilde gelir üzerinde kayba ya da azalmaya yol açan durumlarda maluliyet işlemleri yapılmaktadır. Fizyolojik açıdan çalışmanın riskler oluşturacağı hastalıklarda maluliyet durumu oluşabilmektedir. Herhangi bir hastalığı olan kişilerin, iş kaybı yaşamaları nedeniyle elde edemedikleri gelirleri dengelemek amacıyla verilen malullük aylığı alabilmeleri için ise malulen emeklilik şartları taşımaları gerekir.
Yazı İçeriği
Malulen Emeklilik İçin Kimler Başvuru Yapabilir?
Bir kurumda ya da işletmede sigortalı biçimde çalışan vatandaşlar, meslek yaşamlarında üretken olmalarını engelleyen fiziksel ya da diğer sağlık sorunları nedeniyle bu aylıktan yararlanmaları mümkündür. SGK kapsamında 4A, 4B ve 4C sigortalılık türlerinde çalışan vatandaşlar malulen emekli olmak için başvuruda bulunabilir.
SGK kapsamında herhangi bir kurumda işi olan veya kendisine ait işletmesi bulunan çalışanlar, herhangi bir kaza nedeniyle istihdamlarının %60’ını ya da meslekteki kazanç potansiyellerinin %60’ını yitirmeleri durumunda malulen emekli olmak için başvuruda bulunabilirler. Yaşanan çeşitli kronik hastalıklar ya da işi yerine getirirken oluşan kazalar nedeniyle kamu sektörü çalışanları da başvurabilir. Karşılaşılan durumlar, SGK tarafından yönlendirilen hastanelerden alınacak olan sağlık raporu ile belgelenir. Alınacak olan sağlık raporu malulen emeklilik şartları içinde ilkidir.
Çalışanların Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir?
SGK kapsamında malulen emeklilik işlemleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Bu kuruma başvuru yapacak olan kişiler de kanunlar tarafından düzenlenmiş olan malulen emekli olmak için şartlar ile emeklilik hakkı kazanabilirler. 2022 yılında malulen emekli olmak için şu şartlar geçerli olmaktadır:
Ne zaman emekli olurum merak ediyor musunuz? Emeklilik Nedir, Ne Zaman Emekli Olurum?
- Maluliyet talebinde bulunan işçiler, sigortalarının başlama tarihinden itibaren 10 yıl geçmiş olmalıdır. Belirtilen bu tarih aralığı geçirilecek olan toplam sigortalılık zamanı değildir. Örneğin 1 Mayıs 2022’de maluliyet talebinde bulunacak bir kişinin asgari sigortalı olma tarihi 1 Mayıs 2012 olmalıdır. Bu başlangıç tarihi olduğunda sigortalılık primlerinin sürekli olarak yatırılmış olması şartı aranmaz.
- 10 yıllık sigorta süresince kişiler en azından 1800 günlük hizmet süresi tamamlamalıdır.
- Başvuruda bulanacak olan kişide en azından %60 oranında güç kaybı olduğu işe girişten sonraki bir zamanda olmalıdır.
- 4A kapsamında çalışan kişilerin işten ayrılmış olması sağlanmalıdır.
- 4B sigortalılığı olan kişilerin ticari faaliyetlerini bitirmiş olması ve prim günü borçlarının bulunmamalıdır.
- 4C kapsamında çalışan kişilerin görevlerinden ayrılmış olmaları gerekir.
- Kişilerin durumlarını SGK tarafından sevk edildiği hastanelerde sağlık durumu raporu ile kanıtlamaları gerekir.
- Kişiler malulen emekli olmak için bireysel olarak dilekçeyle başvuruda bulunmalıdır.
Bu şartları taşımayan kişilerin başvuruları ilgili kurumlar tarafından reddedilecektir. Bu nedenle malulen emeklilik şartları hakkında bilgi sahibi olmanız yararlı olacaktır.
Malulen Emekli Olmak İçin Başvuru Nasıl Yapılır?
Malulen emekli olmak isteyen kişiler illerinde bulunan İl Sosyal Güvenlik Kurumlarına başvuruda bulunmalıdır. Kamu kurumunda çalışan kişiler ise ilk olarak kendi kurumlarına başvuruda bulunur. Başvuru sahibi olan kişi 10 yıl boyunca sigorta yaptırmış olmalıdır. Bununla birlikte toplam ödeme günü 1800 gün olmalıdır. Belirtilen şartlara sahip olup, hastalık nedeniyle işte güçlük çekenler özürlü sayılırlar, malulen emeklilik maaşı ile gerekli olan resmi evraklar için Sosyal Güvenlik Kurumuna gidilmesi gerekir.
Kuruma yaptığınız başvuruda sağlık kurulu raporunuzu olsa da sosyal güvenlik kurumu farklı bir sağlık kuruluşuna onay için yönlendirileceksiniz. İlgili Yönetmelik doğrultusunda kişiler Eğitim ve araştırma hastanelerine, üniversite hastanelerine ve Türk Silahlı Kuvvetleri hastanelerinden uygun olanlarına yönlendirme yapılır. Yönlendirildiğiniz hastanenin sağlık kurulunca hazırlanacak sağlık kurulu raporunu sosyal güvenlik kurumuna vermeniz gerekmektedir. Alınan rapor gönderildikten sonra beklemek gerekmektedir. Bu rapor kapsamında dilekçeniz ve sağlık kurulu raporunuz malulen emeklilik şartları kapsamında değerlendirilerek sonuçlandırılacaktır.
