Fibromiyalji, hastalarda sürekli ve yaygın ağrıya neden olan kronik bir ağrı sendromudur. Hastalık genellikle kasları, eklemleri, endokrin sistemi ve vücudun diğer dokularını teşhis edilmesi zor şekillerde etkiler. Fibromiyalji ayrıca yorgunluk, uyku sorunları, baş ağrıları, depresyon ve irritabl bağırsak sendromu gibi diğer semptomlarla da ilişkilidir. Çok çeşitli olası semptomlar nedeniyle, bu kronik ağrı sendromu sıklıkla romatoid artrit, lupus veya bir tür multipl skleroz ile karıştırılır.

Hastaların fibromiyaljilerini yönetmelerine yardımcı olacak birçok tedavi seçeneği vardır. Antidepresanlar ve antikonvülzanlar gibi ilaçların baş ağrısı ve kas ağrısı gibi semptomları azaltmaya yardımcı olduğu gösterilmiştir. Ek olarak, fibromiyaljisi olan kişiler, depresyon ve uykusuzluk gibi yaygın ikincil semptomları gidermek için sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmeye çalışmalıdır.

Genel olarak fibromiyalji, vücuttaki kaslara ve diğer dokulara zarar verebilen uzun süreli, kronik bir durumdur. Kaslar ve dokular beyne mesaj göndermek için kullanılır ve aşırı kullanıldıkları için zamanla yıpranırlar. Hareketi kontrol eden sinirler de zamanla yorulur çünkü normalden çok daha fazla lif aracılığıyla mesaj göndermek zorunda kalırlar. Fibromiyalji, sinir sisteminin ağrı sinyallerini uygun şekilde düzenleme yeteneğini etkiler.

Bilim adamları fibromiyaljiye neyin neden olduğundan emin değiller, ancak genetik, stres ve hormonal dengesizliklerin bir kombinasyonunun başlamasına katkıda bulunması muhtemeldir. Fibromiyaljisi olan kişiler, sağlıklı bir yaşam tarzı ve ilaç alarak semptomlarını azaltabilirler.

Fibromiyaljiye eşlik edebilecek birçok semptom nedeniyle teşhis edilmesi zor olabilir. Fibromiyalji sıklıkla kronik yorgunluk sendromu, romatoid artrit, lupus, multipl skleroz ve Parkinson hastalığı gibi diğer hastalıklarla karıştırılıyor. Fibromiyalji, Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık üç milyon insanı etkiliyor. Bir hastada bu semptomlardan herhangi biri varsa, mümkün olan en kısa sürede doktorlarından yardım almaları önemlidir. Terapistler, felç geçirmiş veya kalp krizi geçirmiş hastalar için rehabilitasyon hizmetlerine fibromiyaljiyi giderek daha fazla dahil etmektedir. Rehabilitasyon programları, insanlara egzersiz yapmayı ve stresle başa çıkmayı öğreterek fibromiyalji semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.

Fibromiyaljinin Bazı Belirtileri Nelerdir?

Fibromiyaljinin bazı belirtileri şunlardır;

Fibromiyalji kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Ortalama olarak, kadınların yaklaşık yüzde 6’sı ve erkeklerin yüzde 3’ü hayatlarının bir noktasında fibromiyaljiye sahiptir. Fibromiyaljisi olan çoğu insan, semptomları ilk yaşadıklarında 50 yaşın üzerindedir. İstatistikler, genel popülasyonun %2-4’ünün yaşamlarının bir noktasında fibromiyaljiye sahip olacağını, ancak 40 yaşından sonra sadece %5’inin fibromiyaljiye sahip olacağını göstermektedir, ancak bu rakam 40 yaş arasında yaşla birlikte %15-20’ye yükselmektedir.

Bir çalışmada, araştırma, aşağıdaki belirtilere / koşullara sahip olanlar arasında fibromiyaljide önemli bir artış olduğunu göstermiştir:

Fibromiyalji, irritabl bağırsak sendromu ve depresyon gibi birçok ikincil hastalıkla ilişkilidir. Ayrıca karpal tünel sendromu, osteoartrit ve lupuslu kişilerde daha sık görülür. Fibromiyaljisi olanlar arasında depresyon yaygındır, ancak fibromiyaljiden mi kaynaklandığı yoksa fibromiyaljinin depresyona mı yol açtığı belirsizdir. Fibromiyaljisi olan kişiler depresyon için tedavi edilebilir ve muhtemelen semptomlarından kurtulma yaşayabilirler.

Fibromiyalji Nasıl Teşhis Edilir?

Fibromiyalji, çok çeşitli semptomlarla karakterizedir ve bunu teşhis etmek için tek bir yöntem yoktur. Bazı doktorlar, palpasyonda ağrılı olduğu teşhis edilen on sekiz spesifik hassas nokta konumundan on birinin varlığına dayanarak fibromiyaljiyi teşhis edeceklerdir. Örneğin, bir hastada üst trapez kaslarında, alt ve üst rhomboidlerde ve latissimus dorsi’nin proksimal kas ekinde yer alan hassas noktalar varsa, o zaman fibromiyalji teşhisi konabilir.

Bununla birlikte, artan yorgunluk ve yaygın eklem ağrısı gibi başka semptomlar da mevcut olabilir. Amerikan Romatoloji Koleji şu anda fibromiyaljiyi “çok yaygın” bir hastalık olarak görmektedir. “Çok yaygın” etiketi, fibromiyaljili kişilerin en az %50’sinde bulunan ağrı ve yorgunluk gibi iki veya daha fazla semptomun varlığı ile ilgilidir. Fibromiyalji tanısının konulabilmesi için bu semptomların en az altı aydır mevcut olması da önemlidir.

Fibromiyalji ve uzun vadeli etkileri hakkında birçok çalışma yapılmıştır ancak tüm bu çalışmaların sonuçları fibromiyaljinin kronik bir durum olduğu gerçeğiyle çelişmektedir. Çoğu çalışma fibromiyaljinin kronik bir durum olduğunu göstermektedir, ancak fibromiyaljinin kronik bir durum olmadığını gösteren birkaç çalışma vardır. Sıklıkla gündeme getirilen yaygın bir argüman, fibromiyaljiden kaynaklanan ağrının kronik olmadığıdır, bu nedenle fibromiyalji yoktur. Fibromiyaljinin durumunun “kronik” bir ağrı durumu olduğu bulunmuştur, ancak bu varsayım yanlış olabilir.

Fibromiyalji, eklem kıkırdağı, bağlar ve menisküsün sinovyal sıvısındaki vücudun kıkırdak proteoglikan seviyeleri ile hiçbir ilişki göstermez. Kıkırdak proteoglikan seviyeleri, fibromiyaljili hastaların yaşadığı ağrı seviyeleri ile de ilişkili değildir. Normal proteoglikan seviyeleri olan hastalar, daha düşük proteoglikan seviyeleri olan hastalardan daha yüksek ağrı skorları yaşamazlar. Bu, fibromiyaljinin bir ağrı durumu olduğunu ve kronik bir hastalık olmadığını kanıtlar.

Fibromiyaljinin Yan Etkileri Nelerdir?

Fibromiyaljinin de birçok yan etkisi vardır. Fibromiyalji genellikle boyun, sırt ve eklem ağrısı ve hareket açıklığında azalma ile ilişkilidir, ancak insanların yaşayabileceği başka birçok yan etki de vardır. Fibromiyaljinin sıklıkla gözden kaçan bir olumsuz etkisi, depresyon geliştirme riskidir. Fibromiyaljiden muzdarip olanlar, fibromiyaljisi olmayanlara kıyasla depresif semptomlarda bir artış fark etmişlerdir. Fibromiyalji hastaları, hastalığı olmayanlara göre daha yüksek düzeyde kaygı yaşarlar.

Fibromiyalji için en yaygın tedavi ağrı yönetimidir. Fibromiyaljisi olan birçok hasta, ağrı kesici ilaçlardan, özellikle de steroid olmayan antienflamatuar ilaçlardan (NSAID’ler) geçici bir rahatlama bulabilir. Ne yazık ki, bu ilaçların birçok yan etkisi vardır ve çok sayıda insan için çok etkili değildir. Fizik tedavi ve egzersiz, fibromiyaljili kişilerin semptomlardan geçici olarak kurtulmalarına yardımcı olabilir. Bununla birlikte, rahatsızlıktan muzdarip birçok kişi, bu tedavilerin birkaç aydan fazla bir rahatlama sağlamadığını ve uzun süreli ağrıyı azaltmada çok etkili olmadığını kaydetti.

Çoğu durumda, hastalar tedaviye rağmen fibromiyalji semptomları için uzun süreli bir tedavi bulamamaktadır.