Bademcikler, hastalıklarla mücadelede rol oynayan bağışıklık sistemimizin bir parçasıdır. Bademcikleriniz boğazınızın arkasında bulunur.
Bademcikler, kişinin boğazında bulunan ve bağışıklık sisteminde önemli rol oynayan lenfatik organlardır. Burun boşluğu ve ağız boşluğunun hemen arkasında bulunan farinkste bulunurlar.
Farinks, aralarında dağılmış küçük lenf damarları ile büyük, sarımsı beyaz şişliklere benzeyen bu organın üç çiftini barındırır. Bademcikler, birçok yaygın virüse karşı koruyucu bir işleve sahiptir, çünkü bunlar vücudunuzun potansiyel kirleticilerle temas eden ilk bölümlerinden biri olma eğiliminde olup, daha özel hücrelerin onlarla başa çıkabileceği diğer bölümlere kadar onlara eşlik eder.
Yazı İçeriği
Bademcik Türleri Nelerdir?
İki tür bademcik vardır:
- Birincil bademcikler: Boğazınızın arkasında bulunurlar ve cerrahlar tarafından kolayca erişilebilirler.
- İkincil bademcikler: Adenoidler veya palatin bademcikler olarak da adlandırılırlar ve birincil bademciklerin hemen arkasında büyürler. Aralarındaki temel fark, ikincil olanların içlerinde lenf damarlarının kalmaması veya sadece zayıf olanların bulunması, birincil olanların ise lazer cerrahisi (adenoidektomi) ile tekrar işlevsel hale getirilebilecek bazı lenf damarları içermesidir.
Çocuklarda Bademcik Nedir?
Çocuklar bademcikleri ile doğarlar, ancak çok küçüktür ve bir bilyeden çok daha büyük değildir. Bir insanın hayatı boyunca büyür. 11-13 yaş civarında maksimum boyuta ulaşırlar. İşlevleri, onları yapışkan mukus tabakasına hapsederek ve solunum yolumuza girmelerini engelleyerek bizi virüslerden korumaktır. Bir kişinin bağışıklık sistemi daha sonra onlarla başa çıkmak için devreye girebilir.
Çocuklarda, boğazın arkasında bulunurlar ve iki grup vardır: boğazın arkasında, dilin altında sıkışmış birincil olanlar; ve bunların arkasındaki ikincil olanlar, burnunuzun her iki yanına sıkışmış. Bademciklerinizin nerede olduğunu bulmak için, parmaklarınızla burnunuzun iki yanında boğazınızın arkasını hissedin.
bademcik Taşı Nedir?
Bademcik taşı, farinkste lenf dokusu içeren küçük boşluklarda oluşabilen kalsifiye bir maddedir. Gelişimin herhangi bir yerinde olabilir, ancak genellikle 10-19 yaşları arasında oluşur. Hastalar bunları normalden daha düşük bir bağışıklık sistemine sahip oldukları için geliştirir, bu da enfeksiyon sırasında boğazlarından daha az viskoz mukus ve tükürük akışına yol açar.
Farenkste sert, taşa benzer kireçli maddenin oluşumundaki ilk adım, tükürük ve mukusun kalınlaşmasıdır. Bu meydana geldiğinde, tükürük ve mukusun tükürük ile yıkanması veya yutulması daha zor hale gelir.
Bu sıkışmış parçacıklar, farenks bademcikleri üzerinde bakterilerin hızla büyümesine yardımcı olan koruyucu bir film oluşturur. Bir kişinin bağışıklık sistemi zayıflamaya devam ettikçe, bu kapalı ortamda daha fazla bakteri çoğalır ve diş taşı adı verilen kokusuz ve renksiz bir maddeye dönüştürüldükten sonra sonunda katı bir kireçlenmenin parçası haline gelen daha fazla toksin üretir.
Bademcik taşları yetişkinlerde nadir görülür, ancak her yaşta bulunabilirler. Bu hastaların kötü beslenmesi, sigara ve alkol tüketimi de görülmelerine neden olmaktadır.
Bademcik taşları, çocuklukta bağışıklık sisteminin yanlış gelişmesinden kaynaklanır. Bu dönemde vücudun normal savunma mekanizmaları düzgün çalışmaz ve bademcikler vücuda burun ve ağız yoluyla giren tüm bakterilerden kurtulmaz. Sonuç olarak, bakteriler bademcikler tarafından dışarı atılmak yerine, bademciklerin içinde yaşar ve çoğalır. Vücudun bağışıklık sisteminden ürettiği yapışkan mukus ve tükürük ile kaplanırlar.
Tonsillolitler genellikle küçük ve ovaldir ve pürüzsüz bir yüzeye sahiptir. Bununla birlikte, önemli bir boyut ve şekle büyüyebilirler. Bademcikler üzerinde lenf damarlarının kaldığı herhangi bir yerde bulunabilirler. Genellikle ergenlik sırasında veya sonrasında 10-14 yaşlarında ortaya çıkarlar ve genellikle bademciklerin her iki tarafında şu alanlardan herhangi birinde gelişirler: anterior superior foramen, foramen ovale, orta superior foramen, posterior superior foramen veya posterior inferior foramen.
Bir lazerle çıkarılabilirler, ancak bu genellikle önerilmez. İlk yöntem, Lindemann prosedürü, bir veya iki bademcik içine hiyalüronidaz enjeksiyonunu içerir. Bu, oradaki dokuların daha küçük parçalara ayrılmasına ve ardından parçalanmasına neden olur. Parçalar daha sonra bir neşter ile kazınır ve daha fazla test ve tedavi için uzman laboratuvarlara gönderilir.
Bademcik Taşlarının İlk Tedavisi
1960’larda İngiliz cerrah Robert Gripp, elektrodessikasyon olarak bilinen farklı bir yöntemle bademcik taşlarını çıkarmayı başardı. Bademciklerin kireçlenmelerini daha hızlı boşaltabilmeleri için metabolizmayı hızlandırmak için bir pilden gelen küçük bir elektrik akımı kullanılır. Ancak bu yöntem daha çok tanı amaçlı kullanılır ve anestezi gerektirmez.
Bademciklerinde aşırı miktarda kireçlenme olan hastalarda, cerrahlar taşları çıkarmak için lazer ameliyatı kullanabilirler. Lazer, çok kısa mesafeler için yüksek yoğunlukta ışık üretebilen ve doku içinde aşırı yüksek sıcaklıklara neden olan bir araçtır.
Sıcaklık yaklaşık 2500 santigrat dereceye ulaşır ve bu da yoluna çıkan tüm patojenleri öldürür. Küçük miktarlardaki kireçlenmeyi tedavi ederken etkilidir, ancak daha büyük kitlelere uygulanması, çevrelerindeki sağlıklı dokulara çok fazla zarar verir. Bu nedenle lazer cerrahisini sadece aşırı durumlarda veya diğer yöntemlerin başarısız olduğu durumlarda kullanmak gerekir.
Bademcik Taşı Nelere Sorun Açar?
Bademcik taşı birtakım sorunlara neden olabilir. Varlığı çok fazla ağrıya neden olur ve hastasında fonksiyonel bozukluklara neden olur. Onlarla birlikte olan hastaların bademciklerinde de genellikle çok yüksek miktarda bakteri bulunur, bu nedenle enfeksiyona da neden olabilir.
Tonsillolitler de boyutları ve şekilleri nedeniyle boğulmaya yol açar. Bu nedenle, bademcik taşı olan hastaların, gelecekte bu sağlık sorunlarından kaçınmanın en iyi yolu olduğundan, mümkün olduğunda ameliyatla çıkarmaları önerilir. Ancak önemli bir nokta daha var: Erken yaşta ameliyat olmazlarsa ileride daha ciddi sorunlara yol açabilirler.
